Stadsuitbreiding
In de loop van de zeventiende eeuw is de bevolking van Amsterdam verviervoudigd van ca. 50.000 tot ca. 200.000 inwoners. Tien procent van de bevolking van de Republiek woonde op dat moment in Amsterdam. De stad was meer dan drie keer zo groot als Leiden, de tweede stad van de Republiek. Voor zoveel mensen was geen ruimte binnen de middeleeuwse stadswallen van Amsterdam. Er werd dan ook een grootse stadsuitbreiding gerealiseerd. Drie grachten, de Herengracht, de Keizersgracht en de Prinsengracht, werden in halve cirkels rondom het oude stadscentrum aangelegd. Aan deze grachten verrezen prachtige koopmanshuizen voor welvarende burgers. Ook andere steden in de Republiek bouwden gedurende de zeventiende eeuw grachten, maar geen enkele stad had zo'n goed doordacht plan als Amsterdam.
De Jordaan
Alleen de aller rijkste Amsterdammers konden zich een huis aan de gracht veroorloven. Daarnaast werd er streng op toegezien dat er tussen de kavels aan de gracht geen stegen zouden ontstaan waar armere mensen zouden kunnen gaan wonen. In de verbindende straten tussen de grachten was wel plaats voor de kleinere middenstand, zoals bijvoorbeeld winkeliers. Voor het lagere volk werd ten westen van de grachtengordel de 'Jordaan' aangelegd. In dit filmpje, gemaakt in opdracht van het Stadsarchief, kan je goed zien hoe snel Amsterdam groeide en hoe de grachten en de Jordaan werden aangelegd.
