Amsterdam
Bron

Bij de cholera-epidemie in de negentiende eeuw speelde vervuild water een hoofdrol. De meeste Amsterdammers haalden hun water namelijk uit tonnen en ondergrondse bakken, waarin voor consumptie geschikt regenwater zat. Deze ondergrondse waterreservoirs waren echter vaak lek, waardoor in het ongunstigste geval een open verbinding met de naastgelegen beerkuilen kon ontstaan. Met het oog op cholera was dit desastreus.

Bovendien was het grachtenwater vaak erg vervuild. Hierin werd alles waar men vanaf wilde geloosd, zoals afval, dode beesten en menselijke uitwerpselen. Dit vervuilde grachtenwater werd echter nog steeds voor wassen en schoonmaken gebruikt, met alle gevaren van dien. Ook dit water kon namelijk besmet raken. 

Rond het midden van de negentiende eeuw kwamen de eerste kleine verbeteringen tot stand. Zo werd in 1851 door particulieren de Duinwater-Maatschappij opgericht. Al in 1854 stroomde er voor het eerst water uit de fontein bij de Willemspoort, ofwel de Haarlemmerpoort bij het Haarlemmerplein. Op de eerste prent is een ontwerp van deze fontein te zien. Dit leidingwater was afkomstig uit de duinen en was veel zuiverder dan het water dat Amsterdammers voorheen tot hun beschikking hadden. Amsterdam werd zo de eerste Nederlandse stad met een waterleiding.

Werkplaatsen, fabrieken en een klein aantal particulieren hadden een rechtstreekse aansluiting op de waterleiding. Op de tweede afbeelding is een ontwerp te zien voor een deel van de waterleiding bij de Goudsbloemgracht, de huidige Willemsstraat. De meeste Amsterdammers moesten echter het schone water bij een van de tientallen tappunten in de stad kopen. Hier werden per dag duizenden emmers verkocht.

Achteraf is gebleken dat de komst van het schone duinwater een grote rol heeft gespeeld bij het verdwijnen van cholera in de stad.

Herkomst

Datering

12-05-1853

Collectie

Collectie Stadsarchief Amsterdam: bouwtekeningen

Organisatie

Stadsarchief Amsterdam

Nummer

010056917127

Link

https://archief.amsterdam/beeldbank/detail/1003e761-cba2-988a-9517-1ccbe4d89697

Gerelateerde thema's

Van Pest tot Corona

Beschikbare tools

Overzicht van alle tijdlijnen

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Alle bronnen