Amsterdam
Bron

Op 26 mei 1937 waren er Tweede Kamerverkiezingen in Nederland. De verkiezingen werden gewonnen door de Anti-Revolutionaire Partij (ARP). De Nationaalsocialistische Beweging (NSB) deed voor het eerst aan de verkiezingen mee en behaalde vier zetels. Dit lijkt een mooie binnenkomer, maar de NSB was ontevreden. Tijdens de Provinciale Statenverkiezingen in 1935 had de partij namelijk 7,94% van de stemmen gehaald, nu behaalde ze slechts 4,22%. Lijsttrekker Mussert was hier boos over en nam daarom ook geen plaats in de Tweede Kamer. De Tweede Kamerverkiezingen van 1937 waren de laatste van voor de oorlog, pas op 16 mei 1946 vonden er weer democratische verkiezingen plaats.

Geschiedenis van de NSB
De NSB (Nationaalsocialistische Beweging) werd in 1931 opgericht. In Nederland was er veel werkloosheid en armoede, net als in andere landen. De aanhangers van de NSB wilden een betere toekomst en hoopten dat te kunnen bereiken met één sterke partij en één sterke leider. Leider van de NSB was de ingenieur Anton Mussert.

Vlak na de oprichting was de NSB vrij gematigd. De partij was bijvoorbeeld niet uitgesproken antisemitisch, er waren zelfs joden lid van de partij. Naarmate Hitler in Duitsland populairder werd en zijn uitlatingen extremer werden, werd de NSB dit ook.  

Toen de oorlog begon had de NSB ongeveer 32.000 leden. Dit aantal groeide fors tijdens de oorlog. Op het hoogtepunt in september 1943 had de beweging 101.314 leden. Dit aantal daalde echter fors na september 1944, toen de bevrijding nabij leek. Uit opportunisme verlieten velen de partij, bang voor de gevolgen die het partijlidmaatschap in het bevrijde Nederland zou hebben.

NSB leider Anton Mussert werd op 7 mei 1945 gearresteerd. Exact een jaar later op 7 mei 1946 kreeg Mussert, na een uitgebreid proces, de doodstraf. In totaal werden 154 NSB'ers ter dood veroordeeld, maar in 110 gevallen werd de straf omgezet naar levenslang. 

Herkomst

Maker

J.P. Albach

Datering

1937

Collectie

10003-18376; Collectie foto-afdrukken

Organisatie

Stadsarchief Amsterdam

Nummer

OSIM00008000863

Link

https://beeldbank.amsterdam.nl/afbeelding/OSIM00008000863

Gerelateerde thema's

Tweede Wereldoorlog

Trefwoorden

NSB

Beschikbare tools

Overzicht van alle tijdlijnen

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Alle bronnen